Przypadki nagłej śmierci łóżeczkowej występują wśród niemowląt poniżej pierwszego roku życia. Zjawisko to zostało zaobserwowano na całym świecie, bez względu na status społeczny, etniczny czy gospodarczy rodziny. Zespół nagłej śmierci łóżeczkowej inaczej nazywany jest SIDS – Sudden Infant Death Syndrome.
Lekarze wskazują na kilka czynników, które mogą się przyczynić do występowania tego zjawiska. Najbardziej zagrożoną grupą są niemowlęta poniżej 6-ego miesiąca życia. Po tym okresie prawdopodobieństwo wystąpienia nagłej śmierci łóżeczkowej jest znacznie mniejsze.
Przyczyny wystąpienia SIDS?
Wieloletnie badania nad przyczyną występowania SIDS pozwoliły wskazać bodźce, zwiększające ryzyko śmierci łóżeczkowej. Są to między innymi:
- Przedwczesny poród
- Przegrzanie
- Palenie papierosów w trakcie ciąży lub przebywanie dziecka po urodzeniu w sąsiedztwie dymu tytoniowego
- Nieodpowiednia opieka prenatalna
- Niski poziom tlenu we krwi
- Zaburzenia w części mózgu, odpowiadającej za regulację oddychania
Do śmierci łóżeczkowej może dojść w wyniku:
- Bezdechu - w przypadku, stwierdzenia u dziecka bezdechu, należy niezwłoczne poddać je badaniu polisomnograficznemu, prowadzonemu w trakcie snu. Badanie to pomaga skontrolować, jak niemowlę oddycha śpiąc. W momencie wystąpienia bezdechu, bardzo ważna jest każda sekunda i szybka reakcja.
- Wad wrodzonych dziecka, szczególnie wady serca
- Niskiego poziomu serotoniny
- Infekcji, zakażenie Escherichia coli
- Podłoże genetyczne
- Ucisku tętnicy szyjnej – w sytuacji, kiedy niemowlę śpi na brzuszku i stara się podnieść główkę, dochodzi do zaciśnięcia się tętnicy, wskutek czego dopływ krwi do mózgu zostaje zmniejszony.
- Niestety przypadki śmierci łóżeczkowej dotknęły także niemowlęta zdrowe, z odpowiednią masą urodzeniową, które prawidłowo rozwijały się. Dlatego bardzo ważne jest obserwowanie maluszka, czy nie wykazuje nagle niepokojących objawów.
Jak można zapobiec śmierci łóżeczkowej?
Warto, aby rodzice świadomie stosowali się do następujących zaleceń w opiece nad niemowlęciem:
- Najlepiej układając dziecko do snu należy położyć je na plecach – z badań nad SIDS wynika, że do śmierci dochodzi częściej u dzieci śpiących na brzuszku
- Nie można doprowadzić do przegrzania niemowlęcia oraz zbyt wysokiej temperatury w pokoiku w którym śpi, optymalna temperatura to 20-21 stopni Celsjusza, wtedy maleństwu się lepiej oddycha
- W łóżeczku dziecko powinno spać samo, bez misiów i maskotek, czy pieluszek tetrowych/muślinowych w które może się zaplątać
- Dziecko do 6 miesiąc życia powinno spać najlepiej na płasko, bez poduszeczki
- Nowy materacyk w łóżeczku to podstawa, stary, zbyt miękki, może powodować, że dziecko będzie się zapadało i leżało w nieodpowiedniej pozycji
- Zabronione jest palenie w ciąży oraz przy dziecku
- Karmienie piersią jest bardzo ważne dla jego prawidłowego rozwoju dziecka
- Ssanie smoczka – wg Amerykańskiej Akademii Pediatrii, ssanie smoczka zmniejsza ryzyko SIDS, ze względu na pobudzające działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Jednak warto z tym poczekać do 2-ego miesiąca życia, kiedy maleństwo nauczy się już prawidłowo ssać z piersi.
- W przypadku ataków bezdechu, napadów sinicy lub innych alarmujących objawów należy powiadomić o tym jak najszybciej lekarza pediatrę.
Wieloletnie badania nad SIDS dowiodły, że główną przyczyną śmierci łóżeczkowej są zaburzenia w funkcjonowaniu dwóch obszarów mózgu, odpowiadających za przełykanie i oddychanie. Śpiąc, nieświadomie odkrztuszamy ślinę, zbierającą się w wejściu do dróg oddechowych. Wówczas wstrzymujemy oddech, niestety niektóre dzieci zapominają o zaczerpnięciu powietrza.
Śmierć łóżeczkowa nadal skrywa przed lekarzami wiele tajemnic. Jeżeli do niej dochodzi, boleśnie dotyka nie tylko rodziców, ale także całą rodzinę i przyjaciół. Dlatego tak istotne jest dbanie o siebie w okresie ciąży, odpowiednia dieta, nie palenie papierosów, nie picie alkoholu. Stosowanie się do tych zasad może zapobiec pojawieniu się zaburzeń w rozwoju dziecka, dzięki czemu w przyszłości można uniknąć śmierci łóżeczkowej.